Jozua (boek)

Jozua is een boek in de Heilige Schrift, dat beschrijft de strijd om en verovering van het land Kanaän onder leiding van Jozua, de zoon van Nun en de opvolger van Mozes.

Naam

Deze naam is aan dit boek gegeven omdat Jozua, de zoon van Nun, de hoofdpersoon is in de geschiedenis die er in wordt beschreven.

Sleutelteksten

Sleutelteksten zijn:

• Jozua 11:23, waarin de inhoud van het boek als het ware wordt samengevat: "Jozua veroverde het land naar Gods bevel en gaf het aan de stammen van Israël in bezit, toen kwam er rust na de strijd."
• Jozua 21:44-45, in deze verzen ligt de nadruk op Gods trouw aan zijn beloften. "Niet één van de beloften die God Israël had gegeven bleef onvervuld, alles kwam uit."

Auteur

Nergens in het boek wordt expliciet vermeld wie de schrijver van het boek Jozua  was. In de Talmoed werd ervan uitgegaan dat Jozua de schrijver was. Ook enkele latere rabbi's gingen hiervan uit, hoewel ze vaststelden dat sommigen teksten aan een latere hand moesten worden toegeschreven. Op basis van de steeds voorkomende uitdrukking: "tot op deze dag," meende de joodse geleerde Abravanel dat Samuël de auteur moest zijn. Nader onderzoek wijst uit dat het boek Jozua waarschijnlijk geschreven is na de dood van Jozua en Eleazar en voor de tijd van koning Saul, dus in de richterentijd. Maar sommige tekstgedeelten doen vermoeden dat ze stammen uit de tijd van Jozua, misschien heeft men later gebruik gemaakt van vroegere bronnen, en zo een geheel gemaakt van het boek Jozua.

Karakter van het boek

Jozua beveelt de zon stil te staan. Schilderij door Joseph Marie Vien, ca 1743-1744.

Het is een sterk geschiedkundig boek, de geschiedenis van de militaire acties die door Jozua en zijn mannen werden gevoerd bij de inname van het beloofde land. Het is een agressief boek en staat ongeveer in dezelfde relatie tot de 5 boeken van Mozes als het boek Handelingen in het Nieuwe Testament tot de vier evangeliën. Daarnaast bevat het boek ook sterk profetische en educatieve elementen, die het de moeite waard maken om te lezen.

Plaats in de Hebreeuwse bijbel

Jozua is het zesde boek in de Bijbel. De geschiedenis in het boek vermeld sluit nauw aan bij de boeken van Mozes.

Jozua is het eerste boek van de Nebiïm (de Profeten), en wel 'De Vroege Profeten'. Na de Thora, (de vijf boeken van Mozes) vormen de boeken Jozua, Richteren, Samuël en Koningen samen de bundel "De Eerste Profeten" of "De Vroege Profeten". Ook al is het boek Jozua typisch een geschiedkundig boek, tussen de regels door lezen we tal van profetische uitingen, waaronder de afscheidsrede van Jozua in het laatste hoofdstuk.

Staan de boeken van Mozes vol met beloften, het boek Jozua legt nadruk op de vervúlling van die beloften.

Voorgaande boek: Deuteronomium. Volgende boek Richteren.

Voorgeschiedenis

Wat in het boek Jozua verhaalt wordt, heeft een voorgeschiedenis: de eerste kennismaking met het land Kanaän, vrees en ongeloof van Israël, de eerste nederlaag, het meerjarig verblijf in Kades, de tocht naar Kanaän, Sihon, Og, Baäl-Peor, in de vlakke velden van Moab. Zie Voorgeschiedenis voor het hoofdartikel.

Inhoud

Het boek begint met de voorbereiding, door Jozua getroffen, om Kanaän in bezit te nemen. Het beschrijft de verovering van het land Kanaän onder leiding van Jozua, de opvolger van Mozes, en de verdeling onder de stammen van Israël. Het boek eindigt met Jozua's dood en de dood van de hogepriester Eleazart, de opvolger van Aäron.

Jozua 11:23 vat de inhoud van het boek als het ware samen: "Jozua veroverde het land naar Gods bevel en gaf het aan de stammen van Israël in bezit, toen kwam er rust na de strijd."

Indeling en overzicht

We kunnen in grote lijnen het boek grofweg in vier gedeelten verdelen:

Joz. 1-5. Het binnentrekken in het beloofde land. Gods opdracht aan Jozua en aan het volk, de verspieders in Jericho, de doortocht door de Jordaan en de besnijdenis en reiniging van het volk van smetten van Egypte.

Joz. 1  God beveelt Jozua Israël naar Kanaän te geleiden. De verzekering dat de Heer het hele land Kanaän voor het volk Israël heeft bestemd. Jozua geeft bevel tot de overtocht.

Joz. 2  Verspieders worden uitgezonden en krijgen te Jericho contact met Rachab die hen verstopt en doet ontkomen.

Rest van een muur te Jericho

Joz. 3  De doortocht door de Jordaan met de ark van het verbond voorop.

Joz. 4  Twaalf gedenkstenen worden uit de Jordaan meegenomen en als gedenkteken van dit wonderlijke gebeuren geplaatst te Gilgal.

Joz. 5  Vrees bij de volken. Besnijdenis te Gilgal. Viering van het Pascha in Kanaän. Verschijning aan Jozua.

Joz. 6-12. De verovering van het beloofde land, Jericho, Ai, strijd tegen de vorsten van het zuiden en de vorsten van het noorden.

Joz. 6  De val van Jericho door een wonder van God. De stad wordt verbrand; Rachab blijft met haar familie gespaard. Jericho vervloekt.

Joz. 7  Israël voor Ai geslagen, doordat van het door God verbannene van Jericho was meegenomen door Achan. Als straf wordt hij gestenigd en zijn lichaam verbrand. Ook zijn familie en bezittingen ondergaan hetzelfde lot.

Joz. 8  Inneming en verwoesting van Ai. Het altaar wordt gebouwd op de berg Ebal.

Joz. 9  De list der Gibeonieten. Ze worden niet gedood, maar als houthakkers en waterputters te werk gesteld.

Joz. 10 Slag bij Gibeon, waar God de zon doet stilstaan. Inneming van verschillende steden in het zuidelijke deel van Kanaän.

Joz. 11 Overwinning in het noordelijk deel van Kanaän en een overzicht van de krijgsverrichtingen.

Joz. 12 Lijst van namen van overwonnen koningen.

Joz. 13-22. De verdeling van het beloofde land onder de stammen, twee en een halve stam , Ruben, Gad en de halve stam Manasse trekken na de verovering naar het gebied ten oosten van de Jordaan. Let op de speciale toewijzing van land aan Kaleb (Jozua 14:6-14.) Ook Jozua zelf mocht een erfenis kiezen. (Jozua 19:50.)

De verdeling van Kanaän onder de twaalf stammen van Israël.

Joz. 13  Namen van nog niet veroverde streken en de verdeling van het Overjordaanse land.

Joz. 14  Het erfdeel van Kaleb.

Joz. 15  Het erfdeel van Juda. Kaleb. Achsa's erfdeel. De steden van Juda.

Joz. 16  Het erfdeel van Efraïm.

Joz. 17  Het erfdeel van Manasse.

Joz. 18  Verdeling van het onverdeelde land. Het erfdeel van Benjamin.

Joz. 19  De erfdelen van Simeon, Zebulon, Issaschar, Aser, Nafthali en Dan. Erfdeel van Jozua.

Joz. 20  De zes vrijsteden.

Joz. 21  De steden der Levieten.

Joz. 22  Jozua ontslaat de twee en een halve stammen. Deze bouwen een altaar aan de oever van de Jordaan en dit wordt tenslotte goed gevonden door de andere stammen, die in Kanaän blijven om er te wonen.

Joz. 23-24. Afscheid van Jozua de leider, zijn laatste toespraak en de dood van Jozua en de hogepriester Eleazar.

Joz. 23  Afscheidsrede van Jozua tot de hoofden van het volk. Hij vermaant het volk tot onderhouding der wet

Joz. 24  Afscheidsrede van Jozua tot het volk te Sichem, waarin hij zichzelf tot voorbeeld kan stellen in het dienen van Jahweh. Jozua vernieuwt het verbond met Israël. Jozua's dood. Ook de hogepriester Eleazar sterft.

Samenvatting en commentaar

Op de volgende pagina's van Christipedia worden passages of onderwerpen behandeld:

Jozua (boek)/1 Jozua (boek)/10 Jozua (boek)/11 Jozua (boek)/12 Jozua (boek)/13 Jozua (boek)/14 Jozua (boek)/15 Jozua (boek)/16 Jozua (boek)/17 Jozua (boek)/18 Jozua (boek)/19 Jozua (boek)/2 Jozua (boek)/20 Jozua (boek)/21 Jozua (boek)/22 Jozua (boek)/23 Jozua (boek)/24 Jozua (boek)/3 Jozua (boek)/4 Jozua (boek)/5 Jozua (boek)/6 Jozua (boek)/7 Jozua (boek)/8 Jozua (boek)/9 Jozua (boek)/Voorgeschiedenis

Lessen

Zoals reeds eerder gezegd, het gaat om veel meer dan de geschiedenis van Jozua's oorlogen. In grote lijnen bevat het boek vier belangrijke geestelijke lessen:

1. In de eerste plaats benadrukt het de trouw van God. (zie boven vermelde sleutelverzen.) God is getrouw aan zijn beloften.
2. Verder laat het boek zien, dat we, willen we van Gods goede gaven genieten, we ook in die geest moeten handelen. (zie Jozua 1:2+3.) God heeft beloofd, maar jij hebt de verantwoording ernaar te handelen in geloof.
3. De derde les is Gods toorn en haat over de zonde. De Kanaänieten waren  door en door goddeloze volken, waarover het oordeel en de toorn van God werden voltrokken
4. Tot slot is deze militaire compagne van de inname van Kanaän een beeld van de geestelijke strijd die God kinderen hebben te voeren. De Kanaänieten vertegenwoordigen onze vleselijke begeerten, zonden van gebondenheid, geestelijke tegenstanders, maar in vertrouwen op Gods beloften kunnen we in dit boek het geheim ontdekken van het overwinningsleven.

Er is nog een opvallend feit t.a.v. het boek Jozua. Dit heeft te maken met de introductie van een nieuwe vorm van onderricht. Tot nu toe had God zich geopenbaard in dromen, visioenen, door bediening van engelen en door zijn knecht Mozes. Nu worden de lezers opgeroepen te luisteren naar de woorden van Gods wetboek, dat aanwezig was. (Zie Jozua 1:8.) Dit is tot op de dag van vandaag ook geldig voor ons, zij het dan dat we heel wat meer geschreven boeken hebben dan de Thora en het boek Jozua.

Opgravingen

Aanvankelijk richtte de bijbelcritici zich tegen tal van geschiedenisfeiten uit het boek Jozua, waarmee zij de betrouwbaarheid van het boek in hoge mate in twijfel trokken. Maar opgravingen van de laatste 50 jaar hebben ertoe bijgedragen dat de betrouwbaarheid van het boek tegenwoordig veel hoger wordt aangeslagen. Vooral de opgravingen rondom Jericho bevestigen de historiciteit van het boek in hoge mate. Onderzoek wijst uit dat tal van beschrijvingen zeer nauwkeurig aansluiten bij de jongste bodemvondsten. Interessant, maar het geloof in het deel van Gods Woord dat wij kennen als Jozua is niet gegrond op resultaten van de wetenschap, al dragen die wel bij aan een beter begrip van de tijd van Jozua.

Typologie

Jozua is een type van de Heer Jezus als leidsman (Joz. 1, Hebr. 4:8). De ark in de Jordaan (Joz. 3) is een schaduwbeeld van de Heer Jezus die in de doodsrivier kwam, toen Hij aan het kruis zijn leven gaf. (Rom. 6:3-8; Hebr. 9:4, 5; 1 Petr. 3 : 20). Zoals de woestijnreis van de Israëlieten de gelovigen in onze bedeling eraan herinneren wil dat zij vreemdelingen op aarde zijn en zich op weg bevinden naar het hemels Kanaän, zo wordt in Jozua de strijd (Joz. 6v.) geschilderd, die de gelovigen hebben te strijden tegen de boosheden in de hemelse gewesten. Rachab (Joz. 2) wordt onder de geloofshelden genoemd.

Zie ook

Jozua

Meer informatie

Overview: Joshua. Youtube.com: BibleProject, 27 feb. 2016. Duur: 8 min. 47 sec. Overzicht van tot het boek Jozua door middel van animatie (bewegende tekeningetjes).

Bill Cooper, The Authenticity of the Book of Joshua. Uitgegeven door de Creation Science Movement.

Ger de Koning, Jozua, Toegelicht & toegepast 06. Uitgeverij Daniel, 2018, 2e druk. Pagina's: 223. Nu lezen op kingcomments.com. Download pdf van oudesporen.nl. E-book ePub-formaat. E-book Mobi-formaat. Productinfo over de papieren versie.

H.C. Voorhoeve, De strijd des geloofs. Beschouwing over het boek Jozua. 's Gravenhage: J.N. Voorhoeve, 1926.

	Bijbelboeken
Wet: Genesis · Exodus · Leviticus · Numeri · Deuteronomium Geschiedenis: Jozua · Richteren · Ruth · 1 Samuël · 2 Samuël · 1 Koningen · 2 Koningen · 1 Kronieken · 2 Kronieken · Ezra · Nehemia · Esther Wijsheid: Job · Psalmen · Spreuken · Prediker · Hooglied Grote profeten: Jesaja · Jeremia · Klaagliederen · Ezechiël · Daniël Kleine profeten: Hosea · Joël · Amos · Obadja · Jona · Micha · Nahum · Habakuk · Zefanja · Haggai · Zacharia · Maleachi Evangeliën: Mattheüs · Marcus · Lukas · Johannes Eerste gemeente: Handelingen Brieven van Paulus: Romeinen · 1 Korinthe · 2 Korinthe · Galaten · Efeze · Filippenzen · Kolossenzen · 1 Thessalonicenzen · 2 Thessalonicenzen · 1 Timotheüs · 2 Timotheüs · Titus · Filémon Hebreeën Katholieke brieven: Jakobus · 1 Petrus · 2 Petrus · 1 Johannes · 2 Johannes · 3 Johannes · Judas Profetie: Openbaring

Bronnen

De indeling en het overzicht heeft gebruikgemaakt van pericopen (opschriften) ontleend aan de Statenvertaling, editie van Jongbloed, Heerenveen, 1995.

H. Moll, Wat zegt Gods Woord over ...? Deel 3: een korte inhoud van alle Bijbelboeken met alfabetische lijst van namen. (Oostburg: uitgeverij W.J. Pieters, z.j.), blz. 21-23. Tekst hiervan is onder wijziging verwerking op 14 maart 2021.